Τελικά έχασε στα 72 του χρόνια τη μάχη με τον καρκίνο που έδωσε τόσο γενναία
Ο Θάνος Μικρούτσικος, ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς μεταπολεμικά, έφυγε από τη ζωή, το Σάββατο το βράδυ από καρδιοαναπνευστική ανακοπή στο Metropolitan, έχοντας δώσει με απίστευτη γενναιότητα την άνιση μάχη με τον καρκίνο.
Καλλιτέχνης πολιτικός, αλλά και ουσιαστικός. Χωρίς αυτόν ίσως να μην είχαμε μάθει ποτέ τη βιωματική ποίηση του Νίκου Καββαδία, μεταξύ άλλων μελοποιήσεων που έκανε σε μια διαδρομή μισού αιώνα.
Ο Μικρούτσικος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947 και με σύμφωνα με το βιογραφικό του, ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο, ενώ σπούδασε μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.
Εμφανίστηκε στα μουσικά πράγματα το 1975, με το δίσκο «Πολιτικά τραγούδια». Και ενώ είχε καθιερωθεί ως ένας μουσικός του «αριστερού» ρεπερτορίου, ήρθε ο εμβληματικός «Σταυρός του Νότου» το 1979 που άλλαξε τα πάντα. Και για τον ίδιο, και για τον ποιητή Καββαδία και για το ελληνικό πεντάγραμμο.
Συνεργάστηκε με κορυφαίες ερμηνεύτριες, όπως η υπέροχη Μαρία Δημητριάδη —πρώτη σύζυγος του αδελφού του, γνωστού τηλεπαρουσιαστή Ανδρέα Μικρούτσικου— η Χαρούλα Αλεξίου και η φημισμένη Ιταλίδα Μίλβα, ενώ τραγούδια του ερμήνευσαν σπουδαίες ανδρικές φωνές, από τον Δημήτρη Μητροπάνο ως τον Μανώλη Μητσιά και από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου ως τον Γιάννη Κούτρα.
Πνεύμα ανήσυχο, ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Eγραψε όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο —χαρακτηριστική η δουλειά του στην «Κόκκινη Μαργαρίτα» (1990) του Βασίλη Βαφέα—, πειραματική μουσική.
Το ευρύ κοινό βέβαια τον γνώρισε και τον αγάπησε μέσα από τη δουλειά του στο έντεχνο λαϊκό τραγούδι. Ολοι, ακόμα και αυτοί που δεν το παραδέχονται, έχουν σιγοτραγουδήσει τη «Ρόζα» με τον Δημήτρη Μητροπάνο. «Στα έργα μου, ακόμη και στο τραγούδι, νομίζω ότι προχώρησα ανιχνεύοντας την καινούργια απλότητα. Παλιά, φοβόμουν την απλότητα επειδή υπήρχε ο κίνδυνος να πέσω στην απλοϊκότητα. Τώρα πλέον, ύστερα και από τη “Ρόζα” του Δημήτρη Μητροπάνου, δεν έχω τον ίδιο φόβο», είχε πει.
Ο Μικρούτσικος θεωρήθηκε από την αρχή της πορείας του ένας στρατευμένος αριστερός συνθέτης —«Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Τροπάρια για Φονιάδες», «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ» τα πρώτα χαρακτηριστικά έργα του στην αυγή της Μεταπολίτευσης.
Ο ίδιος υποστήριζε από νωρίς το ΚΚΕ, και παρά την αποστασιοποίησή του τη δεκαετία του ’80 επέστρεψε σε αυτό στην ύστερη, τωρινή περίοδο που εκείνος ήταν πια άρρωστος ενώ το κόμμα, με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, έμοιαζε να έχει χάσει την ιδεολογική μάχη για την ηγεμονία της Αριστεράς. Στις τελευταίες εκλογές κατέλαβε την τιμητική τελευταία θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας.
Είχε πάντως διατελέσει και υπουργός Πολιτισμού στη δεύτερη περίοδο του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου (1994-96), στο πλευρό του οποίου είχε σταθεί την περίοδο του λεγόμενου «Βρώμικου ’89». Πάνω και πέρα απ’ όλα όμως ήταν μουσικός. Ενας από τους πιο εμπνευσμένους και πιο παρεμβατικούς που γνώρισε η Ελλάδα μεταπολεμικά.